หัวใจกับอวัยวะเพศ - Arun Health Garden

ใครว่าโรคหัวใจเป็นเรื่องไกลตัว ลองอ่านเรื่องคนไข้ที่มาพบผม แล้วอาจจะรู้ว่า เรื่องหัวใจ ไม่ไกลตัวอย่างที่คิด..

โรคหลอดเลือดหัวใจ จริงๆ แล้วไม่ได้มีอาการแสดงเฉพาะเจ็บแน่นหน้าอกเท่านั้น ครึ่งหนึ่งของคนที่เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ อาการแรกที่แสดงให้เห็นครั้งแรกอาจจะเป็นหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันมาไม่ถึงมือหมอเสียด้วยซ้ำ ที่เหลือก็อาจจะมีอาการเจ็บแน่นหน้าอก หรือเหนื่อยแต่ก็มีจำนวนไม่น้อยที่อาการแสดงของโรคหลอดเลือดหัวใจนั้นไป มีอาการเตือนที่อวัยวะอื่นไม่ใช่ที่หัวใจโดยตรง ซึ่งถ้าเรารู้ว่า อาการที่แสดงออกดังกล่าวนั้น เป็นอาการเตือนของโรคหัวใจซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต อาจจะทำให้เราใส่ใจที่จะดูแลหัวใจเสียแต่เนิ่นๆ

เมื่อไม่นานมานี้หมอหัวใจเรา พบว่า อาการเริ่มแรกของโรคหัวใจและหลอดเลือดในผู้ชายนั้น คือ อาการของการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ หรือ erectile dysfunction( ED) ซึ่งก็หมายถึงการที่อวัยวะเพศชายแข็งตัวไม่พอ ที่จะมีเพศสัมพันธ์ได้ จริงๆแล้ว โรค ED นี้พบมากในผู้สูงอายุ ในคนที่อายุมากกว่า 75 ปีนั้น พบว่ามีภาวะ ED มากกว่าร้อยละ 75 ในคนอายุน้อยกว่านี้ก็พบได้นะครับ อย่างอายุ 20-30 ปีก็พบได้ถึง ร้อยละ 6 ทีเดียว

ที่น่าสนใจคือ คนที่มีอาการของการหย่อนสมรรถภาพทางเพศนั้น นอกจากจะพบได้บ่อยในคนที่อายุมากขึ้นแล้ว มักจะพบว่าคนที่มีความผิดปกตินี้มักมีโรคอื่นด้วย เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และก็โรคหัวใจ  อุบัติการณ์  ของ ED นี้ พบได้บ่อยมากสำหรับคนที่มีโรคของหัวใจและหลอดเลือด เช่น คนที่หลอดเลือดแดงที่ขาตีบ (อาการของคนที่หลอดเลือดแดงที่ขาตีบคือปวดน่องเวลาเดิน ซึ่งก็เป็นอาการแสดงอันหนึ่งของโรคหัวใจและหลอดเลือดเช่นเดียวกัน) อาจจะพบว่ามีอาการของ ED ได้ถึงร้อยละ 80 หรือสำหรับคนที่มีปัญหาหลอดเลือดหัวใจโดยตรง เช่น กล้ามเนื้อหัวใจตาย อาจจพบอาการ ED ได้ถึงร้อยละ 60 เลยทีเดียว

คงสงสัยว่า แล้วเรื่องของการหย่อนสมรรถภาพทางเพศมาเกี่ยวอะไรด้วยกับโรคหัวใจและหลอดเลือด เมื่อก่อนเราก็ไม่รู้หรอกครับ ว่าหัวใจของคนเรานั้นมีส่วนเกี่ยวข้องอย่างจริงจังกับเรื่องนี้ ทางกายภาพ (นอกเหนือไปจากเกี่ยวข้องทางจิตใจ) แต่เมื่อดูตามพยาธิสภาพแล้ว ก็น่าจะเป็นไปได้มากทีเดียว เพราะหัวใจของคนเรามีหน้าที่สูบฉีดโลหิตไปตามหลอดเลือดแดง เพื่อนำโลหิตไปเลี้ยงอวัยวะส่วนต่างๆของร่างกาย การแข็งตัวของอวัยวะเพศชายนั้น เป็นขบวนการที่ซับซ้อน แต่ตัวการสำคัญที่ทำให้อวัยวะเพศแข็งตัวได้นั้นก็คือหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงที่อวัยวะเพศนั่นเอง  โดยเมื่อมีการกระตุ้นทางเพศเกิดขึ้น หลอดเลือดเหล่านี้จะขยายตัว ทำให้ปริมาณเลือดไหลเข้ามาสู่ที่อวัยวะเพศเพิ่มมากขึ้น มีการคั่งของเลือดทำให้อวัยวะเพศมีขนาดใหญ่ขึ้นและแข็งตัว

จึงไม่น่าแปลกใจที่พบว่า ผู้ชายที่เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ มักจะมีอาการของการหย่อนสมรรถภาพทางเพศร่วมด้วย

ถ้าหลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงหัวใจตีบ (มักเกิดจาการเกาะของแผ่นคราบไขมันและหินปูนตามผนังด้านในของหลอดเลือด)  หลอดเลือดที่เล็กกว่าของอวัยวะเพศก็น่าจะมีโอกาศที่จะตีบตันไปด้วย ในทางกลับกัน คนที่มีอาการของการหย่อนสมรรถภาพทางเพศนั้น ก็อาจจะเป็นตัวบ่งชี้ว่า จริงๆแล้วคุณมีโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ แม้จะยังไม่แสดงอาการเลยแม้แต่น้อย! ไม่รู้ว่าโรคไหนจะรุนแรงกว่ากันนะครับ โรคหลอดเลือดหัวใจตีบอาจทำให้ถึงกับชีวิตได้ แต่ หย่อนสมรรถภาพทางเพศนี้แม้จะไม่อันตรายถึงชีวิต (ยกเว้นแต่พบว่ามีโรคหัวใจร่วมอยู่ด้วย) แต่ก็ทำให้หลายคนถึงกับขาดใจได้!!!

การรักษาที่มีมาตั้งแต่อดีตนั้นมีมากมายครับ เริ่มตั้งแต่การควบคุมภาวะต่างๆที่อาจจะมีผลต่อการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ เช่น ภาวะจิตใจ ที่เครียด ซึมเศร้า เป็นต้น บุหรี่ เหล้า หรือสารเสพติดต่างๆ การใช้ยา (ซึ่งต้องระมัดระวังเพราะอาจจะมีผลข้างเคียงถ้าใช้ร่วมกับยากลุ่มไนเตรท) หรือการผ่าตัด การควบคุมเบาหวานหรือไขมันในเลือดให้ดีและการออกกำลังกายที่ถูกวิธีก็รายงานว่า สามารถช่วยในเรื่องหย่อนสมรรถภาพทางเพศได้

แต่เร็วๆนี้ อาจจะมี วิธีการรักษาใหม่ ที่นำมาใช้กันครับ! ผมเคยเล่าเรื่องเครื่องนวดกระตุ้นการทำงานหัวใจ หรือ EECP ให้ฟังกันแล้ว ว่าเป็นวิธีการรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบแบบใหม่ ที่เป็นการรักษาที่ทางการแพทย์เรียกว่า non-invasive คือเป็นการรักษาที่อยู่เฉพาะภายนอกร่างกาย ไม่ได้เอามีดผ่าตัดหรือใช้เข็มเจาะทะลุผิวหนัง เรียกว่าไม่เจ็บตัว ลักษณะเครื่องนวดก็คล้ายๆกับเอาที่พันแขน (แต่ต้องอันใหญ่หน่อย) ที่ใช้วัดความดันโลหิตนั่นแหละครับมาพันขา ตั้งแต่ข้อเท้าถึงสะโพก และใช้แรงดันลมจากเครื่องบีบนวดไล่เลือดจากปลายขาไปที่หัวใจ ตามจังหวะการเต้นของหัวใจ ผลก็คือทำให้หัวใจได้รับเลือดไปเลี้ยงเพิ่มขึ้น หลอดเลือดฝอยที่ไปเลี้ยงหัวใจเหมือนกับจะเพิ่มขึ้น ร่างกายและหัวใจของคนไข้ก็แข็งแรงขึ้น โดยเครื่องนี้มีการนำมาใช้ในคนไข้โรคหลอดเลือดหัวใจตีบกันในต่างประเทศมามากกว่า 10 ปีแล้ว และเมื่อเร็วๆนี้เองก็พบว่าเอามาใช้ในคนไข้ที่มีภาวะหัวใจวายก็ได้ผลดี  บริษัทประกันและองค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกาและหลายประเทศในยุโรปและเอเซียยอมรับให้ใช้ได้อย่างแพร่หลาย

แรงดันที่ใช้ในการบีบแผ่นรัดขานั้นจะสูงประมาณ 200 – 260 มิลลิเมตรปรอท ลองคิดดูซิครับว่า ขนาดหัวใจที่อยู่ที่ทรวงอกห่างจากแผ่นรัดที่นวดบีบไล่เลือดไปตั้งหลายฟุตนั้น ยังได้รับเลือดเพิ่มขึ้น หลอดเลือดฝอยเพิ่มขึ้น แล้ว อวัยวะเพศที่อยู่ใกล้ชิดตำแหน่งที่มีการนวดนั้น จะยิ่งได้รับเลือดเข้าไปเลี้ยงเพิ่มมากกว่าหลายเท่า การที่ได้รับเลือดเพิ่ม และจากแรงกระทำของแรงนวดต่อผนังหลอดเลือดอาจจะมีผลต่อการทำงานที่ดีขึ้นของหลอดเลือด พร้อมทั้งอาจจะมีการสร้างหรือการเพิ่มของหลอดเลือดฝอยๆ เพิ่มขึ้นได้

วันหนึ่งมีคนไข้ที่มีหลอดเลือดหัวใจตีบ อายุ 72 ปี มีอาการชาแขนขาข้างซ้าย แพทย์ตรวจพบว่ามีปัญหาของหลอดเลือดสมองข้างขวาตีบแต่ไม่มาก ขณะที่รักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลพบว่า คลื่นไฟฟ้าหัวใจผิดปกติ จึงได้มารับการตรวจหัวใจผลการตรวจคลื่นสะท้อนความถี่สูงในขณะวิ่งสายพาน (stress echocardiogram) บ่งชี้ว่ามีหัวใจขาดเลือด ผมฉีดสีดูแล้ว พบว่ามีหลอดเลือดตีบ 3 เส้น คนไข้ไม่ยอมผ่าตัด ผมพยายามทำบอลลูนขยายหลอดเลือด แต่ก็ได้ไม่ครบทุกจุด ผมจึงส่งไปรักษาด้วยเครื่องนวดกระตุ้นการทำงานหัวใจพร้อมกับรับประทานยาและออกกำลังกับทีมฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจ เมื่อมาติดตามผลหลังการรักษาจนครบคอร์ส คือ 35 ครั้งแล้ว ปรากฎว่าอาการของหัวใจดีขึ้นสามารถไปตีกอล์ฟได้ ไม่เหนื่อยแถมตีไกลกว่าเดิม ก่อนกลับ คนไข้คนนี้ยื่นหน้าเข้ามากระซิบให้ผมฟังว่า

“คุณหมอครับ นอกจากผมตีกอล์ฟไกลขึ้นแล้ว เรื่องอย่างว่ามันก็ดีขึ้นด้วยนะ ผมนะนึกว่ามันจะล้มหายตายจากไปจากผมแล้ว นี่เช้าๆมันลุกขึ้นมาทักทายผมทุกวันเลย แต่จนป่านนี้แล้วผมก็ไม่รู้จะเอาไปใช้อะไรได้ คุณหมอน่าจะแนะนำให้ผมรักษาวิธีนี้เมื่อ 10 ปีที่แล้วก็ดีซิครับ”

คนไข้คนนี้ ย้ำให้เห็นสัจจธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงสอนว่า “ทุกข์” คือ ความเกิด ความแก่ ความเจ็บ ความตาย  การประสบกับสิ่งที่ไม่รัก  การพลัดพรากจากสิ่งที่รัก  ความไม่สมปรารถนา  ความโศกเศร้า  ความไม่สบายกาย  ความไม่สบายใจ  ความคับแค้นใจ  เรื่องเหล่านี้ล้วนเป็นความทุกข์ทั้งสิ้น  เขาได้รับการรักษา

ความเจ็บป่วยหายไป ความไม่สบายกายหมดไป

แต่ก็ยังมีทุกข์เพราะ…มีแล้วไม่ได้ใช้ครับ!

….นั่นเป็นคนไข้คนแรกที่เล่าให้ผมฟัง ปรากฏว่ามีคนไข้อีกหลายรายที่พบว่าอาการเสื่อมสมรรถภาพทางเพศของตนเองดีขึ้นหลังจากรักษาด้วยเครื่องนวดกระตุ้นการทำงานหัวใจ และเมื่อไปค้นคว้าวารสารทางการแพทย์ก็มีรายงานว่า เริ่มมีการนำการรักษาวิธีนี้ไปใช้กับผู้ป่วยที่มีภาวะการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ แถมได้ผลดีเสียด้วย