เบาหวาน เป็นโรคที่มีความผิดปกติของฮอร์โมนอินซูลิน ซึ่งผลิตจากตับอ่อน
และเกี่ยวเนื่องกับการในนำนำ้ตาลไปใช้ทำให้นำ้ตาลในเลือดสูงกว่าปกติ
ปัญหาของเบาหวานจากการที่นำ้ตาลในเลือดสูง จะมีผลต่อการเกิดความผิดปกติของอวัยวะอื่นๆอีกมากมายในระยะยาว เช่น หลอดเลือดหัวใจตีบ จอประสาทตาเสื่อม ไตวาย ปลายประสาทเสื่อม ชาตามปลายมือปลายเท้า และ สมองเสื่อม
เบาหวานมีหลายประเภท ที่รู้จักกันดีคือ เบาหวานประเภทที่ 1 ซึ่งมักเป็นตั้งแต่เด็ก มีการขาดอินซูลิน เนื่องจากเซลล์ตับอ่อนถูกทำลาย และเบาหวานประเภทที่ 2 ซึ่งพบได้เป็นส่วนใหญ่ของเบาหวาน เกิดจากภาวะดื้ออินซูลิน สาเหตุมักเกิดจาก lifestyle ที่ไม่เหมาะสม แต่เราอาจจะยังไม่คุ้นเคยกับ เบาหวานประเภทที่ 3 ซึ่งได้มีการเปรียบเทียบว่าคือ อัลไซเมอร์ ชนิดหนึ่งนั้นเอง
สมองเสื่อม ……มาพร้อมกับเบาหวาน
อัลไซเมอร์ เป็นหนึ่งในโรคสมองเสื่อม
สมองเสื่อมหรือโรคสมองเสื่อม ภาษาอังกฤษคือ Dementia คือ ภาวะการถดถอยของสมองในการทำหน้าที่ต่างๆ สำหรับอัลไซเมอร์ เป็นโรคที่พบบ่อยที่สุดของสมองเสื่อม คือประมาณ 60-70% ของคนไข้สมองเสื่อม เป็นอัลไซเมอร์
คนไข้เบาหวานกว่าร้อยละ 50 มีโอกาสเป็นอัลไซเมอร์และสมองเสื่อมประเภทใดประเภทหนึ่ง จากงานวิจัยทางการแพทย์พบว่า มีความเกี่ยวเนื่องกันระหว่างเบาหวานและอัลไซเมอร์ เช่น ภาวะดื้ออินซูลิน การอักเสบและอนุมูลอิสระที่สูง ความผิดปกติของไมโตคอนเดรีย เป็นต้น ความคล้ายคลึงเกี่ยวข้องในระดับโมเลกุลนี้ จึงได้มีการเสนอว่า อัลไซเมอร์ เป็นเบาหวานประเภทที่ 3
เบาหวานประเภทที่ 3 นี้ นอกจากจะมีน้ำตาลในเลือดสูงแล้วจะมีอาการคล้ายคลึงกับผู้ป่วยอัลไซเมอร์ เช่น หลงลืม มีปัญหาในการตัดสินใจ หรือเลือกใช้คำพูด ปัญหาอารมณ์และบุคลิกภาพที่เปลี่ยนไป
แม้ว่าจะไม่ได้เป็นที่รู้จักเหมือนเบาหวานประเภทที่ 1และ 2 แต่เบาหวานประเภทที่ 3 นี้บอกให้เรารู้ว่า การป้องกันเบาหวาน และภาวะดื้ออินซูลิน มีส่วนช่วยในการป้องกันอัลไซเมอร์ได้
เบาหวานประเภทที่ 3 ป้องกันได้ ถ้า lifestyle ดี
ภาวะดื้ออินซูลินมีผลเสียต่อสมอง คุณหมอ Dale Bredesen แพทย์ที่ศึกษาเรื่องการรักษาอัลไซเมอร์แบบใหม่ ได้แบ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดอัลไซเมอร์ที่พบบ่อยเป็น 4 ประเภท และ หนึ่งในนั้นคือ สาเหตุที่เนื่องมาจากเบาหวานหรือภาวะดื้ออินซูลิน
คุณหมอ Dale ได้ให้แนวทางในการปรับไลฟสไตล์ เพื่อห่างไกลอัลไซเมอร์ ดังนี้
• ลดนำ้ตาลและแป้ง ทั้งนี้พบว่านำ้ตาลและคาร์โบไฮเดรตแบบเชิงเดี่ยวมีผลต่อการดื้อของฮอร์โมนอินซูลินซึ่งเป็นฮอร์โมนคุมนำ้ตาลและการเกิดการอักเสบในร่างกาย และสมองได้ ให้เลือกรับประทานอาหารแบบค่าดัชนีไกลซีมิกตำ่และอาหารต้านการอักเสบ
• ให้มีช่วงท้องว่างจากการรับประทานอาหารหรือ fasting 12 ชั่วโมงในช่วงกลางคืน และ รับประทานมื้อเย็นก่อนเข้านอนอย่างน้อย 3 ชั่วโมง ซึ่งเป็นผลดีต่อฮอร์โมนอินซูลินในร่างกาย และช่วยลดโปรตีนเบต้าแอมีลอยด์ที่สะสมในสมอง ซึ่งเป็นพยาธิสภาพผิดปกติของสมองที่ตรวจพบในผู้ป่วยอัลไซเมอร์ และช่วยกระตุ้นการซ่อมแซมและกำจัดเซลล์ไม่ดีของตัวเอง (autophagy)
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอทั้งแบบแอโรบิกและเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
• ฝึกออกกำลังกายสมอง โดยเฉพาะในส่วนที่ตนเองไม่ถนัด เช่น ฝึกคิดเลข เล่นเกมฝึกสมอง ฟังเพลง เล่นดนตรี เรียนภาษาใหม่ๆ เป็นต้น
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ทำใจให้สบาย ไม่เครียด
Lifestyle ที่ดีช่วยควบคุมระดับนำ้ตาลในเลือดไม่ให้สูงและปกป้องสมองได้ จะได้ห่างไกล เบาหวานประเภทที่ 3 ที่ถ้าไม่ป้องกันเสียแต่เนิ่นอาจจะเป็นโรคใหม่ที่ไม่ไกลตัวเลย
เอกสารอ้างอิง
Ramesk Kandimalla1, et al. Is Alzheimer’s disease a Type 3 Diabetes? A Critical Appraisal. BiochimBiophysActa. 2017 May ; 1863(5): 1078–1089.
Dale Bredesen. Reversal of cognitive decline: a novel therapeutic program. Aging 2014 Sep;6(9):707-17.
สวนสุขภาพอรุณสหคลินิก ยินดีให้คำปรึกษาและพร้อมแนะนำโปรแกรมที่เหมาะสมให้แก่คุณ
LINE Official : @arunhealthgarden https://lin.ee/kVkb3zA
โทร : 02-717-4441 หรือ 094-812-7722
Facebook : Facebook.com/arunhealthgarden
Instagram : https://www.instagram.com/arunhealthgarden/
เปิดบริการวันอังคาร – อาทิตย์
เวลา 09:00 – 18:00
ที่อยู่ : 54/1 ซอยธารารมณ์4 ถนนรามคำแหง9 แขวงพลับพลาเขตวังทองหลางกรุงเทพฯ 10310