มนุษย์มีสมอง 2 แห่ง? เมื่อลำไส้คือสมองที่สองของร่างกาย

มนุษย์มีสมอง2แห่ง!?

หลายคนอาจเคยได้ยินว่า “ลำไส้คือสมองที่สองของร่างกาย” นั่นหมายความว่าลำไส้มีความรู้สึก อารมณ์ มีความคิดหรือเปล่า…?

เราจะพาไปหาที่มาของคำกล่าวนี้ ว่าจริงๆ แล้วมันมีความหมายว่าอย่างไร

เราอาจจะเคยรู้สึกไม่อยากอาหาร คลื่นไส้ ปวดมวนท้อง จากความกังวลที่จะต้องขึ้นพูดในที่สาธารณะ

นั่นก็เป็นตัวอย่างหนึ่งที่แสดงให้เห็นว่าสมองมีการสื่อสารกับลำไส้ และในทางกลับกันลำไส้ก็มีการสื่อสารกลับไปหาสมองด้วยเช่นกัน

ลำไส้มีระบบประสาทของมันเอง มีชื่อเรียกว่า Enteric Nervous System (ENS) ประกอบด้วยเซลล์ประสาทจำนวนหลายร้อยล้านเซลล์ โดยจะเชื่อมต่อโดยตรงกับเส้นประสาทที่ส่งสัญญาณมาจากสมอง นอกจากนี้สมองและลำไส้ยังสื่อสารกันด้วยฮอร์โมน และสารสื่อประสาทอื่นๆ อีกด้วย

นอกจากนี้ในปัจจุบันมีการศึกษาและวิจัยเกี่ยวกับแบคทีเรียในลำไส้มากขึ้น (microbiota)

นักวิทยาศาสตร์พบว่า จริงๆ แล้วลำไส้ของคนเรามีเชื้อเหล่านี้มากกว่าล้านล้านชีวิต! ซึ่งมีส่วนช่วยเรื่องระบบภูมิคุ้มกัน ฮอร์โมน รวมถึงการผลิตสารสื่อประสาทอีกด้วย เชื้อแบคทีเรียในลำไส้จึงอาจเกี่ยวข้องต่อการทำงานของระบบประสาทและสมอง

งานวิจัยหลายชิ้นพบว่า ในคนที่เป็นโรคที่เกี่ยวกับสารสื่อประสาท เช่น พาร์กินสัน อัลไซเมอร์ จิตเภช ออทิสติก วิตกกังวล ฯลฯ มีเชื้อแบคทีเรียในลำไส้ที่แตกต่างไปจากคนที่สุขภาพดี ซึ่งอาจจะเป็นสาเหตุ หรือส่งผลในการเกิดโรคเหล่านี้ด้วย

เพราะ สมองและลำไส้มีการทำงาน-การสื่อสารกันอย่างใกล้ชิด มีระบบประสาทที่มีเซลล์ประสาทหลายล้านเซลล์เหมือนกัน ดังนั้นสุขภาพสมองก็อาจส่งผลกับลำไส้ และสุขภาพของลำไส้ก็ส่งผลกับสมองเช่นเดียวกัน

จึงเป็นสาเหตุที่ลำไส้จึงถูกเรียกว่าเป็น ‘สมองที่สองของร่างกาย’ นั่นเอง