ภาวะแขนบวมหลังการรักษารักษามะเร็งเต้านม (Breast Cancer & Lymphedema)
พญ.ปิยะนุช รักพาณิชย์
คุณทราบไหมว่า ทุกๆวัน จะมีผู้หญิงไทยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งเต้านมเพิ่มขึ้นมากถึงวันละ 40 คน ในบรรดาโรคมะเร็ง มะเร็งเต้านมนับเป็นมะเร็งที่ผู้หญิงไทยเป็นกันมากที่สุด แต่ข่าวดีก็คือ ถ้าตรวจพบมะเร็งเต้านมตั้งแต่ระยะเริ่ม ผลการรักษาจะหายขาดได้ถึง 95%
หลังจากการรักษามะเร็งเต้านม เช่นผ่าตัดหรือฉายแสง อาจจะมีปัญหาแขนบวมหรือภาวะบวมน้ำเหลืองตามมาได้ โดยอาจจะเกิดขึ้นทันทีหรืออาจจะเกิดทีหลังเป็นสัปดาห์หรือเป็นเดือนได้
ภาวะบวมน้ำเหลืองคือภาวะที่เกิดการคั่งของน้ำเหลืองตามเนื้อเยื่อต่างๆ ในกรณีนี้ มักจะเกิดที่บริเวณบ่า ไหล่ แขน และมือ ข้างที่ทำการผ่าตัดหรือฉายแสง แต่บางครั้งอาจจะมีผลถึงบริเวณเต้านมและลำตัวได้ ระบบน้ำเหลืองหรือ lymphatic system เป็นระบบการไหลเวียนน้ำเหลือง อันประกอบด้วยหลอดน้ำเหลือง ต่อมน้ำเหลือง ระบบน้ำเหลืองมีความสำคัญในการช่วยขจัดของเสียในร่างกาย ภาวะบวมน้ำเหลืองเกิดขึ้นเมื่อการไหลเวียนของน้ำเหลืองไม่ปกติ ทำให้มีการคั่งของน้ำเหลืองได้
นอกจากอาการบวมแล้ว บางคนอาจจะมีอาการชา หรือรู้สึกแปล๊ปๆในบริเวณที่มีอาการบวมน้ำเหลืองได้ เมื่อมีภาวะบวมน้ำเหลือง ควรรีบทำการรักษาลดบวม เพื่อให้ระบบไหลเวียนเลือดและน้ำเหลืองเป็นปกติ วิธีที่ทำการรักษาโดยทั่วไป เช่น การนวดลดบวม การใช้อุปกรณ์พันเพื่อลดบวม
ที่สวนสุขภาพอรุณ เราใช้เทคโนโลยีด้านการฟื้นฟูและกายภาพบำบัดด้วยเครื่องกระตุ้น LPG ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ช่วยนวดกระตุ้นเนื้อเยื่อร่างแห ( fascia mobilization) ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อที่กระจายปกคลุมระบบไหลเวียนโลหิตระบบน้ำเหลืองและเนื้อเยื่อ รวมทั้งเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (soft tissue) และกล้ามเนื้อของร่างกาย ในกรณีที่มีภาวะบวมน้ำเหลืองหลังรักษามะเร็งเต้านม เนื้อเยื่อร่างแหและเนื้อเยื่อเกี่ยวพันจะเกิดการติดยึดเป็นพังผืด ทำให้อาการบวมเรื้อรัง การใช้เครื่อง LPG ที่ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบไหลเวียน จะช่วยลดบวมและทำให้เนื้อเยื่อทุกส่วนกลับมาทำงานได้ตามปกติ
นอกเหนือจากการรักษาอาการบวมที่เกิดขึ้นหลังจากการรักษามะเร็งเต้านมแล้ว เครื่อง LPG ยังใช้ในการลดบวมที่เกิดจากการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อ เช่นกระดูกหัก และลดรอยแผลเป็นหรือ scar ที่เกิดขึ้นหลังการผ่าตัด เป็นต้น